Ünlü Yazar: “Kripto Para Kullanın!”

Siyah Kuğu kitabının yazarı olan Lübnan doğumlu Nassim Nicholas Taleb, ülkesinde yaşanan gelişmelere tepki gösterdi. Lübnan’da rejim baskısını protesto eden Taleb sosyal medyadan kripto para çağrısında bulundu.

Lübnan’da Son Durum

Lübnan halkı bir yandan Koronavirüs ile mücadele ederken bir yandan da ülkedeki ekonomik krizle başa çıkmaya çalışıyor. Ülkedeki protestolar özellikle geçtiğimiz aylarda şiddetlendi ve birçok kişi sokağa indi.

Lübnan Lirası’nın değeri geçtiğimiz ekim ayından bu yana değerinin yarısını kaybetti. Bu sırada ülkedeki yabancı yatırımcılar ülkeyi terk etmeye, yatırımlarını Lübnan’dan başka ülkelere aktarmaya başladılar. Lübnan halkı, ekonomi zaten kötü durumdayken bir de hem hükümetin hem merkez bankasının baskısıyla mücadele ediyor.

Merkez Bankasının Kararı

Lübnan Merkez Bankası geçtiğimiz son birkaç hafta içerisinde ülkedeki finans hizmetlerine ciddi kısıtlamalar getirdi. Vatandaşlar artık bankalardan eskisine kıyasla çok daha az para çekebiliyor, yurt dışına eskisine kıyasla çok daha az para gönderebiliyorlar.

Ülkedeki vatandaşlar Merkez Bankası’nın bu kısıtlamaları yüzünden artık bankalara değil de alternatif platformlara yönelmeye başladılar. Al Jazeera’nın haberine göre Lübnan’daki birçok vatandaş yurt dışına para göndermek veya yurt dışından para almak için Western Union gibi şirketleri kullanıyor. Fakat Lübnan Merkez Bankası, insanlar bankaları kullanmayı bırakınca şimdi bu şirketlere de kısıtlama getirdi.

İnsanların para transferi yapmak için kullandıkları şirketler artık yurt dışından Lübnan’a gelen dövizleri “belli” bir kura göre Lübnan Lirası’na dönüştürmek zorundalar. Merkez Bankası ayrıca yeni bir döviz ofisi kuruyor. Lübnan’a giren döviz banknotları, vatandaşlara iletilmeden önce bu ofiste bozdurulacaklar.

Merkez Bankası böylece hem Lübnan’a giren dövize bir nevi el koymuş oluyor hem de vatandaşların döviz kullanmasını de facto engellemiş oluyor. Merkez Bankası’nın bu kararı tahmin edilebileceği üzere ülkede büyük tepki gördü.

Kripto Para Çağrısı

Merkez Bankası’nın bu kararı Lübnan için büyük önem taşıyor. Günümüzde Lübnan kökenli olup da Lübnan’ın dışında yaşayan insanların sayısı, Lübnan’da yaşayanların hemen hemen üç katı. Ve bu insanlar Lübnan’daki arkadaşlarına ve akrabalarına maddi destekte bulunuyorlar.

Bu da Lübnan’a dışarıdan yüklü miktarda döviz girdiği anlamına geliyor. Lübnan’da muhalif olup da yurt dışındaki tanıdıklarından para yardımı alan çok fazla sayıda insan var. Bu insanlar tam bankalardan kaçıp OMT (Online Money Transfer) gibi alternatiflere yönelmişlerdi ki merkez bankası şimdi bu alternatiflere de kısıtlama getirdi. Böylece yabancı ülkelerden yardım alan insanları Lübnan Lirası kullanmaya mecbur bıraktı. Daha doğrusu, bırakmaya ‘çalışıyor’.

Siyah Kuğu kitabının yazarı olan Nassim Nicholas Taleb, ki kendisi kripto paralarla ilgili daha önce de konuşmuştu, bu durum hakkında yeni bir yorum yaptı. Merkez Bankası’nın kısıtlamasına karşı çıkan Taleb, insanları kripto paraların engellenemeyeceğini ima ederek “kripto para kullanmaya” çağırdı.

Bu arada Merkez Bankası’nın bu kararına diğer vatandaşlardan da tepki geldi. Birçok kişi, Merkez Bankası’nın bu hamlesinin ters tepeceğini ve insanların başka alternatiflere yöneleceklerini söylüyor. Twitter’daki bir kullanıcının konu hakkında yaptığı yorum şu şekilde:

“Bunlar ne zaman akıllanacaklar? Ben de dahil olmak üzere birçok göçmen Lübnan’da OMT aracılığıyla para yolluyorduk. OMT USD kullanmayı bırakınca biz de para göndermeyi bıraktık; USD işlemleri açılınca yeniden para göndermeye başladık. Merkez Bankası’nın bu kararının tek bir sonucu olacak: Lübnan’a daha az döviz girecek!”