Borsa İstanbul’a (BIST) harikulâde bir ilgi kelam konusu, Bilhassa de halka arz furyasıyla ivmelenen BIST, rekorlara doymuyor. Hem dünya genelindeki sıkılaşma siyaseti hem de Türkiye’deki enflasyonist baskıdan kaynaklı olarak yatırımcıların sıkıntı kar sağladığı bu devirde beğenilen finans piyasası BIST oldu.
1 Eylül’de 8.000 endeksi aşan BIST100, haberin yazımı prestijiyle 8265’te seyrediyor. BIST yatırımcı sayısı ise 6.257.415’e ulaşmış durumda. O denli ki geçmişte kripto piyasasında büyük bir yer edinen Türk yatırımcı kitlesi, birebir ilgiyi şu sıralar BIST’e gösteriyor. Pekala ya 2023 yılı, kripto paralar ve BIST açısından nasıl ilerliyor? Yılbaşından beri en çok kazandıran pay ve kripto para hangileri?
BIST’in göz kamaştıran performansı
2023 yılına 4624 endeks ile adım atan BIST, vakit zaman düzeltmeler yaşasa da ana trendini üst istikametli devam ettiriyor. Bilhassa de Mayıs ayından beri neredeyse hiç fire vermeden artış sergileyen BIST, 8290 endekse gelerek yıl başından bu yana toplamda yüzde 79,25’luk bir yükseliş kaydetti.
BIST yatırımcı sayısında rekor kırıldı!
BIST yatırımcı sayısı, yeni halka arzların da tesiriyle yeni tarihi doruğuna ulaştı. Merkezi Kayıt Kuruluşu tarafından yayımlanan bilgilere nazaran BIST yatırımcı sayısı 31 Ağustos prestijiyle 6 milyon 257 bin 415 düzeyine ulaşarak rekora imza attı. Son 15 günde yatırımcı sayısındaki artış 627 bin olurken, bir ayda borsaya giren hisse senedi bakiyeli yatırımcı sayısı 1 milyon 158 bin 333 şahsa yükseldi.
31 Aralık’ta 3 milyon 794 bin 409 olan yatırımcısı sayısı 31 Ağustos prestijiyle 2 milyon 462 bin 6 kişi artarak 6 milyon 257 bin 415 kişi olarak kayıtlara geçti.
Btc Piyasası’e özdel konuşan Acar Menkul Pahalar Baş Analisti Ahmet Mergen, BIST100’ün Türkiye’de pandeminin ortaya çıktığı 2020 yılından beri öbür borsalar üzere çok kısa bir müddette aşağıya vurduğunu ama akabinde gelen toparlanmayla 820 düzeyinden endeksin üst taraflı ivmelendiğini belirtti. Mergen, BIST100’ün Dow Jones, S&P ve Nasdaq üzere endekslerle bir arada üste hakikat hareketlendiğini tabir etti.
Merkez Bankası Başkanı’nın (Şahap Kavcıoğlu) vazifeden alınması bir düzeltmeye sebep olduysa da trend, hala çok güçlü bir halde üst taraflı devam ediyor” diye konuşan Mergen, “Göründüğü kadarıyla gelinen nokta 8300’lerin üstü. Olağan buna biraz da tesir eden faktörlerin ortasında son iki sene içerisinde enflasyonun beklenmedik bir formda çok üstlere gerçek gitmesi, doların 8,5’tan 19’a fırlaması ve orada bir müddet direndikten sonra bir anda 28’lere hızlanması var” sözlerini kullandı.
“Hesaplar ufak ya da büyük. Olsun, 6 milyona yakın insan buraya parasını getirdi”
Acar Menkul Kıymetler Baş Analisti Ahmet Mergen
Parasını korumak isteyen yatırımcıların vakitle BIST100’e yöneldiğini lisana getiren Mergen, çok büyük bir kitlenin bu alana dahil olduğunu belirterek şunları söyledi: “Parasını korumak isteyenler gayrimenkul, arsa, döviz ya da sağlam tüketim mallarının dışında faizi de kâfi bulmayınca borsaya geldi. Bugün nereden baksanız 50 bin kişinin 25 yıldır iş yaptığı yere 6 milyonun üzerinde yatırımcı geldi. Ancak hesaplar ufak ya da büyük. Olsun, 6 milyona yakın insan buraya parasını getirdi. Bu da doğal lotların, halka arzların çok fazla olmadığı ortamda fiyatların çok süratli yükselmesine yol açtığı için birbirini tetikleyen bir yatırımcı kitlesi akınına uğradı borsa: “Para kazanılıyormuş, borsaya gidelim.”
“Yeni iktisat idaresiyle BIST100 endeksi dünya çapında en âlâ performans gösteren borsalar arasında”
Mete Ali Başkaya
Btc Piyasası’e özel konuşan analist Mete Ali Obura ise Türkiye’deki seçim belirsizliklerinin sona ermesi ve yeni iktisat sistemin misyona gelmesiyle birlikte BIST100 endeksinin dünya çapında en yeterli performans gösteren borsalar ortasında yer aldığını belirtti. 2023’ün başından 5 Eylül’e kadar endeksin yüzde 49,5 artışla 8.236 puana yükseldiğini tabir eden Diğere, kelam konusu yükselişin endeksin 2000 yılından bu yana kaydettiği en güçlü 6. yıllık artış olarak tarihe geçtiğinin altını çizdi.
“Endeks 1997 yılından bu yane birinci defa beş yıl üst üste yatırımcısına kazandırdı”
Mete Ali Başkaya
“BIST 100 endeksi dolar bazında da yatırımcısına yüzde 4,5 getiri sağladı. Lakin endeksin 510 puanlık tepesine kıyasla 307,6 puan düzeyinde olması dikkat çekici” diye konuşan Obura kelamlarını şöyle sürdürdü: “Ayrıca endeks 1997’den bu yana birinci kere beş yıl üst üste yatırımcısına kazandırdı.Sektör tahliline nazaran tüm kesimler 2023 yılında çıkarlı çıktı. En çok kazandıran bölüm yüzde 112,4 ile taş ve toprak oldu, bankacılık kesimi ise yüzde 61,3’lük bir artış gösterdi.”
2023 yılında 32 şirketin halka arz edildiği ve bu halka arzların yeni yatırımcıların borsa ile tanışmasında değerli bir rol oynadığı belirtiliyor. Merkezi Kayıt Kuruluşu datalarına nazaran, bu yıl halka arza katılan yaklaşık 42 milyon yatırımcıdan toplanan fiyat 43 milyar lira oldu. Sırf 2023 yılında, Ağustos ayına kadar 2 milyar dolarlık halka arz gerçekleşti. Bu durum, Borsa İstanbul’u dünya borsaları ortasında birinci 10’a taşıdı.
2019 yılından bu yana borsadaki yatırımcı sayısı dört kat arttığının altını çizen Obura, “Özellikle 2023 yılındaki halka arz furyasıyla birçok yeni ve amatör yatırımcı piyasaya katıldı. Bu ağır halka arz ilgisi süreç gören payları rekor düzeylere taşıdı. Örneğin, OFSYM şirketi 10’nun üstünde tavanını yaşıyor ve pay fiyatı neredeyse dört katına çıktı” diye konuştu.
“BIST piyasası denetimsiz bir halde hızlanmaya devam ediyor”
Mete Ali Başkaya
Peki ya halka arz furyası daima bu ivmeyle devam mı edecek? Piyasa denetimsiz bir formda hızlanmaya devam ediyor” diye konuşan Obura ekledi: “Bu stratosfere çıkış gibisi hareketlilikte yatırımcılar ikiye ayrılacak. Birincisi ‘Ucuz yırttık – yeterli ki çıktık / düzgün ki girmedikçiler.’ İkincisi ise kamikaze ile karşılaşacak olanlar. Şayet bu halka arz furyasına dahil okurlar varsa, hangi kümede olacağınızı kestirmek sıkıntı. Lakin unutulmamalı ki, duygusal kararlar çoklukla mantıksız sonuçlar doğurur. Bilhassa yüksek meblağlarla ve yalnızca bir paya yatırım yapmak büyük riskler taşır.”
Kripto piyasasını da kıymetlendiren Diğere, Bitcoin halving döngüsüne dikkat çekti: “2023 yılı kripto para pazarı için birçok fırsat ve riski içinde barındırıyor. Regülasyonlar, ekonomik şartlar ve teknolojik gelişmeler, piyasanın geleceğini şekillendirecek en kıymetli faktörler ortasında yer alıyor. Bitcoin halving döngüsü tüm piyasanın merakla beklediği ve umut bağladığı bir bahis.”
2023’ün en çok kazandıran hisseleri
Halka arzların Türkiye’yi kasıp kavurmasıyla birlikte pek çok pay senedi alışılanın dışında performans sergiledi. Başka finans piyasalarına oranla genelde daha sakin geçen BIST, geçtiğimiz yıllardaki performansını solladı. Bu süreçte sadece halka arz olan şirketler değil, uzun yıllardan beri BIST’de yer alan şirketlerde öne çıktı.
2023’ün başından itibaren en çok bedel kazanan pay senedi, yüzde 1186 artışla Oncosem (ONCSM) oldu. Kimya, petrol ve plastik dalları üzerine faaliyet gösteren ONCSM, şu an için 251,50 TL’den süreç görüyor.
İkinci sırada ise yüzde 1134 oranında artış kaydeden SDT Uzay (SDTTR) yer aldı. Teknoloji alanıyla ilgili çalışmalar gerçekleştiren SDTTR, yeni olarak 407,50 TL’den alıcı buluyor.
Üçünücü sırayı ise yüzde 929,1’lik performansıyla Astor Güç (ASTOR) kaptı. Metal eşya ve makineler tarafında aktiflik gösteren ASTOR, toplumsal metriklerle de öne çıkmaya devam ediyor.
Üst sıralardaki istatisiklere ek olarak, listede bir spor kulübünün yer alması ayrıyeten dikkat çekti. Beşiktaş (BJKAS), sene başından bu yana yüzde 554,9 yükselerek yedinci sıraya yerleşti.
BIST’in ana dopingi: Halka arzlar!
Giderek artan halka arz iştirakleri BIST’i güçlü tutan ögelerin başında geliyor. Küresel manada nakit sorunu yaşanırken garanti çıkar fırsatı olarak görülen halka arzlar, yatırımcıların ağır bir talebiyle karşı karşıya. Bu sene halka arza katılan yaklaşık 42 milyon yatırımcıdan toplanan meblağ 43 milyar TL’ye yaklaştı.
Son 12 aylık Türkiye Google arama dataları ele alındığında, halka arzın ne kadar büyük bir ilgi topladığı görülüyor. 27 Ağustos – 2 Eylül 2023 tarihleri ortasında 100 Google puanına ulaşarak tepe yapan “halka arz” aramaları. Toplumsal metriklerle de kendisini göstermiş oldu. Bu durumun en net örneklerinden birisi de X platformunda yaşanıyor. Halka arzlar hakkında hashtag kullanılarak paylaşılan gönderiler, çok kısa müddette binlerce görüntülenmeye ulaşıyor.
Kripto paraların performansı
FTX krizinden kaynaklı 2023’e çok düşük düzeylerde giriş yapan BTC, temel tahlil eşliğinde değerli bir yükseliş yaşadı. 2023’e 16.652 dolardan adım atan kripto paraların başkanı, yıl içersinde en yüksek 31.720 doları gördü. Yüzde 90,48’e denk gelen bu artış, oran olarak her ne kadar BIST’ten fazla görünse de şimdiki bedeline nazaran yüzde 54,70 oranına tekabül ediyor.
Kriptoda toplumsal metrikler zayıflıyor
Son 12 aylık Türkiye Google arama dataları incelendiğinde, kripto paralara olan talebin giderek azaldığı görünüyor. Aktüel tarih aralığında 33 puan da olan bitcoin Google aramaları, 6 – 12 Kasım’dan bu yana düşüş trendinde ilerliyor. Vakit zaman ETF haberleriyle piyasa güç yakalamaya çalışsa da, bu hava kalıcılık sağlayamıyor. Kripto yatırımcıları ise kesimin belgisiz ve nispeten olumsuz ilerlemesinden ötürü kripto paralara talepkar yaklaşmıyor.
2023’ün en çok kazandıran coin’leri
Bitcoin ve altcoinlerin toplam piyasa bedeli yıl başından bu yana yüzde 36 artış kaydetti. 1 Ocak günü 795 milyar dolar olan toplam piyasa kıymeti aktüel olarak 1,1 trilyon doları aşmış durumda. BTC fiyatında görülen yükselişe ek olarak dominans düzeyinde de dalgalanmala görüldü.
Bitcoin’in dominans kıymeti yüzde 50’ye yaklaşmasına karşın kimi coin’ler ayrışarak, tesirli bir performans sergiledi. Piyasa kıymetine nazaran birinci 100 kripto para ünitesi ortasında yıl başından bu yana en fazla paha kazanan projeyse bir devri kasıp kavuran PEPE oldu.
Toplamda yüzde 2424 oranında yükseliş yaşayan PEPE, tanınan kripto borsalarında listelenene kadar çok büyük bir ilgi toplayıp. 2023’e damga vurdu. Lakin listeleme tarihi olarak 2023’ün başlangıcında yer almıyor. PEPE’yi listeye katmadığımızda ise en çok yükseliş yaşayan kripto para yüzde 2092 ile Conflux (CFX) oldu. CFX akabinde gelen kripto paralar şu halde:
Injective (INJ) yüzde 838, Render Token (RNDR) yüzde 655, Stacks (STX) yüzde 497, Bitcoin Cash (BCH) yüzde 138, Immutable (IMX) yüzde 96, The Graph (GRT) yüzde, Rocket Pool (RPL) yüzde 84, Kava (KAVA) yüzde 83, Lido DAO (LDO) yüzde 82.
Loading...
