Morpho: Merkeziyetsiz Borç Verme Protokolü

Morpho, 2021 yılında faaliyete geçen merkeziyetsiz bir borç verme protokolüdür. Kripto para piyasasında aşırı teminatlı borçlanma ve borç verme işlemleri için güvenli ve verimli bir çözüm sunmaktadır. Protokol, Ethereum Sanal Makinesi (EVM) üzerine inşa edilmiştir ve kullanıcıların özelleştirilmiş parametrelerle izole borç verme piyasaları oluşturmasına olanak tanıyarak izinsiz piyasa oluşturmayı mümkün kılar.

Geleneksel merkeziyetsiz finans (DeFi) platformlarının aksine, Morpho, risk yönetimini dışsallaştırmayı ve yönetişim müdahalelerini en aza indirmeyi hedefleyerek basitlik, verimlilik ve esnekliğe odaklanır. Protokol, her bir piyasanın tek bir teminat varlığı, bir kredi varlığı ve Kredi-Değer (LTV) oranları, faiz oranı modelleri ve oracle yapılandırmaları gibi belirli parametrelerle tanımlandığı izole borç verme piyasalarını mümkün kılarak dikkat çeker. Bu tasarım, borçlular ve borç verenler için verimliliği en üst düzeye çıkarırken sistemsel riskleri minimize etmeyi amaçlar.

Morpho Kurucusu

Morpho, merkeziyetsiz finans alanında derin bir bilgi birikimine sahip blokzinciri meraklıları ve geliştiricilerinden oluşan Morpho Labs ekibi tarafından yaratılmıştır.

MORPHO Nasıl Çalışır?

Morpho, kullanıcılara özelleştirilmiş parametrelerle izole borç verme piyasaları oluşturma imkanı sunar. Her piyasa aşağıdaki unsurlarla tanımlanır:

• Teminat varlığı: Teminat olarak kullanılan varlık (örn. ETH).
• Kredi varlığı: Ödünç alınan varlık (örn. DAI).
• Tasfiye kredi-değer (LLTV): Teminatın değerine göre ne kadar borç alınabileceğini belirleyen oran.
• Faiz oranı modeli (IRM): Zaman içinde borçlanma maliyetlerini hesaplayan sistem.
• Oracle: Varlıklar için doğru fiyat beslemeleri sağlayan hizmet.

Bu parametreler belirlendikten sonra değiştirilemez, bu da kullanıcılar için istikrarlı ve öngörülebilir bir ortam sağlar.

Morpho ile Borç Verme ve Borç Alma

Kullanıcılar, varlıklarını borç vererek faiz kazanabilir veya teminat sağlayarak varlık ödünç alabilirler. Protokol ile etkileşimde bulunan kullanıcıların rolleri şunlardır:

• Borç verenler: Protokole varlık tedarik eder ve piyasadaki kredi talebine göre faiz kazanır.
• Borçlular: Teminat sağlar ve LLTV oranı tarafından belirlenen limite kadar varlık ödünç alır. Borçlular, tahakkuk eden faizle birlikte krediyi geri ödemekle yükümlüdür.

Örneğin, bir kullanıcı teminat olarak ETH tedarik ederse ve USDC ödünç alırsa, teminatının değerinin LLTV eşiğinin üzerinde kalmasını sağlamalıdır, aksi takdirde tasfiye riski ile karşı karşıya kalacaktır.

Pozisyonlar ve Hisseler

Morpho, kullanıcı bakiyelerini ve etkileşimlerini izlemek için benzersiz bir sistem kullanır:

• Pozisyonlar: Her kullanıcının etkinliği (borç verme, borç alma veya teminat sağlama) protokolde kaydedilir ve bu işlem ek tokenler oluşturmadan gerçekleştirilir.
• Hisseler: Protokol, token ihraç etmek yerine varlıkların dağıtımını izlemek için hisseler kullanır. Hisseler, muhasebede yüksek hassasiyet sağlar ve faiz hesaplamalarını basitleştirir.

Tasfiye Mekanizması

Morpho, temerrütleri önlemek amacıyla bir tasfiye mekanizması içerir. Bir borçlunun teminatının değeri LLTV eşiğinin altına düşerse, pozisyonu tasfiye için uygun hale gelir. Protokol, krediyi ve ödenmemiş faizi geri ödemek için teminatın bir kısmını otomatik olarak satar. Bu sistem, platformun bütünlüğünü korurken borç verenlerin korunmasına yardımcı olur.

Yönetim ve Ücretler

Morpho’nun yönetim sistemi, merkezi kontrolü en aza indirmek amacıyla tasarlanmıştır. Yönetim, oluşturduktan sonra piyasaları durduramaz veya parametrelerini değiştiremez. Protokol ayrıca, yönetimin borçlular tarafından ödenen faiz üzerinden %0 ila %25 arasında bir ücret talep etmesine olanak tanır. Bu özellik, platformun kullanıcılar için maliyet etkin kalmasını sağlarken esneklik sunar.

Morpho Nereden Alınır?

MORPHO, merkezi kripto borsalarında işlem görebilir. Popüler kripto borsası Paribu, 24 Ocak 2023 tarihinde Morpho’yu Paribu Box’ta listeleyeceğini duyurmuştur. Daha fazla bilgi için bu bağlantıyı ziyaret edebilirsiniz.