Yenilikçi bir alan olan kripto varlıklar son yıllarda birçok muvaffakiyet elde etse de bu piyasada da berbatlar olduğu bilhassa son birkaç yılda ortaya çıktı. Borsa CEO’larından, kripto para proje kurucularına kadar kimi isimler son yıllarda karanlık bir üne sahip oldular ve tutuklandılar.
Kripto para dünyasında yaşanan skandallar ve tutuklamalar, hem yatırımcıları hem de bu bölümün prestijini derinden etkiledi. İşte, kripto paraların ismini lekeleyen kimi kıymetli isimler ve kripto piyasasına yaşattıkları skandallar.
Sam Bankman-Fried’ın imparatorluğu günler içinde yıkıldı.
Kripto dünyası, FTX’in yalnızca birkaç gün içinde iflas ettiğini açıklamasıyla yıkıldı. FTX’in meseleleri, içsel ve dışsal zorluklar dizisinin bir sonucu olarak ortaya çıktı ve borsanın kapanışıyla doruğa ulaştı.
Bunun temel nedenlerinin başında, borsanın kullanıcı varlıklarını kendi yatırım firması olan Alameda Research’e göndermesiydi. Sonuç olarak, FTX’e olan inanç süratle sarsıldı ve kullanıcılara olan yükümlülüklerini yerine getirmekte zorlandı, bu da büyük ölçüde kullanıcı fonunun kaybına yol açtı.
FTX’in iflasının akabinde, borsanın kurucu ortağı ve CEO’su Sam Bankman-Fried; dolandırıcılık, yasa dışı piyasa manipülasyonu ve kullanıcı fonlarının makus idaresi suçlamaları ile karşı karşıya kaldı.
SBF’nin gözaltına alınması, bu yenilikçi endüstride daha sıkı düzenlemeler ve kontrol gereksinimini vurgulayan dönüm noktası bir an oldu.
Terra’nın sessiz başkanı Do Kwon aylarca kaçtı.
9 Mayıs 2022’de, Do Kwon’un kurucusu olduğu UST isimli stablecoin sıkıntılar yaşamaya başladı. Stablecoin olarak 1 ABD dolarına eşit olması gereken bu varlığın fiyatı gerilemeye başladı. Bir sonraki hafta boyunca UST’nin fiyatı 10 sente kadar düştü.
Terraform Labs’in bir öbür kripto parası olan Luna ise tıpkı vakit çerçevesinde tüm vakitlerin en yüksek düzeyi olan 119.51 dolardan neredeyse sıfıra düştü. Bu çöküş, bir haftada neredeyse 45 milyar dolarlık piyasa kıymetinin silinmesine yol açtı.
Güney Kore, 2022 Eylül ayında Do Kwon ve beş iş arkadaşı hakkında tutuklama kararı çıkardı, ancak Do Kwon, ailesiyle çoktan Singapur’a kaçtı. Bunun üzerine Interpol, Kore makamlarının talebi üzerine Kwon’un tutuklanmasına yönelik kırmızı bülten yayımladı.
23 Mart 2023 tarihinde Do Kwon, düzmece Kosta Rika dokümanlarıyla Dubai’ye seyahat etmeye çalışırken Karadağ’daki Podgorica Havalimanı’nda tutuklandı.
Celsius Network CEO’su yüksek faiz oranları sunmayı devam ettiremedi.
Celsius Network, yüksek faiz oranları vadeden bir kripto bankası olarak öne çıkıyordu, lakin geçen yıl çöktü.
Celsius Network’in kurucusu ve eski CEO’su Alex Mashinsky, Temmuz 2023’te müşterileri yanıltmak ve şirketinin iş modeli hakkında palavra söylediği argümanlarıyla tutuklandı.
Federal savcılar, Mashinsky’nin müşterileri Celsius’un inançlı bir yer olduğuna inandırdığını, lakin aslında risklerle dolu olduğunu argüman etti. Ayrıca ABD’li para piyasaları düzenleyicileri SEC ve CFTC tarafından dava edildi.
Faruk Fatih Özer binlerce yıl mahpus cezasına çarptırıldı.
Thodex kripto para borsasının CEO’su Faruk Fatih Özer, 2021 yılında yaşanan olaylar sonucu Türkiye’nin en büyük kripto para skandallarından birinin merkezinde yer aldı. Borsa, milyarlarca dolarlık kripto parayla birlikte birden kapandı.
Faruk Fatih Özer gizemli bir halde ortadan kayboldu. Lakin kaçışı kısa sürdü. Interpol’ün kırmızı bülten çıkarmasından sonra 30 Ağustos 2022’de Arnavutluk’un Vlora kentinde yakalandı ve Türkiye’ye iade edildi.
Faruk Fatih Özer, 11.196 yıl 10 ay 15 gün mahpus cezası ve 135 milyon Türk lirası (yaklaşık 5 milyon dolar) isimli para cezası aldı.
Anonimlik arayışında Tornado Cash kurucularından biri tutuklandı.
Tornado Cash, anonimlik odaklı bir kripto para hizmeti olarak hizmet vermeye başladı, lakin bu, ABD’li düzenleyicilerin dikkatini çekti. Tornado Cash geliştiricileri Roman Storm ve Roman Semenov, kara para aklama ve yasal yaptırımların ihlali suçlamalarıyla cezalandırdı. ABD Adalet Bakanlığı, Roman Storm’u 23 Ağustos 2023’te tutukladı.
ABD Adalet Bakanlığı, Roman Storm ve Roman Semenov’un, argümana nazaran 1 milyar doların üzerinde kara para aklama süreci yapan Tornado Cash isimli kripto para karıştırıcı hizmetini oluşturmuş, işletmiş ve tanıtmış ve platformları aracılığıyla yüz milyonlarca doları Kuzey Koreli siber kabahat örgütü Lazarus Group için akladığını tez ediyor.
Roman Storm’un tutuklanması bilhassa ABD’de kripto varlıklar açısından yasal yaptırımların ne kadar gerekli olduğunu vurguluyor.
Kripto para piyasasında üstteki 5 öne çıkan karanlık üne sahip yöneticiler dışında öbür tutuklanan isimler de var. Fakat bu CEO’lar ve yöneticilerin tutuklanma haberleri kripto para piyasasını bu listedekiler kadar derinden etkilemedi.
Kripto paralar hala dünya genelinde büyük bir ilgi odağı ve finansal dalı kökten değiştirme potansiyeline sahip. Lakin bu yenilikçi alanın muvaffakiyetinin yanı sıra üsttekiler üzere kimi isimler de karanlık üne sahipler.
Bu noktada, yeni bir makus figür çıkmadan evvel, herkesin hangi kripto parayı aldığına ve hangi borsa hizmetini kullandığına dikkat etmesi gerektiğinin gerçeği öne çıkıyor. Bu da yıllarda kripto varlık piyasasında bulunan bir kelamı tekrardan gündeme getiriyor: “Not your keys, not your crypto.” Bunun manası ise “Sizin hesabınız değil, sizin kripto paralarınız değil.” halinde.