Hatalardan Korkmak Yerine Öğrenmeyi Tercih Edin

Günümüzde insanların çoğu, hata yapma korkusuyla mükemmel sonuçlar elde etme çabasına girmektedir. Ancak, bu çaba gerçekten mümkün müdür? Bence, değişimin hız kazandığı bu modern dünyada mükemmellikten bahsetmek oldukça zor. Çünkü kullandığımız teknolojilerden sahip olduğumuz bilgilere kadar her şey, güncelliğini uzun süre koruyamamaktadır. Özellikle finans dünyasında, kusursuz bir işlem gerçekleştirmek neredeyse imkansızdır. Çok oyunculu bir evrende, bireylerden kurumsal yapılarına, algoritmalardan yapay zekaya kadar birçok faktörle karşı karşıyayız ve hepsinin arkasında bir kazanç sağlama amacı yatıyor. Bu karmaşaya, bireysel hayatlarımız, duygusal durumlarımız ve iş hayatımız da eklenince durum daha da karmaşık hale geliyor. Bu nedenle, öncelikle bu işin doğasında hata yapmanın ve yanlış kararlar almanın olduğunu kabul etmeliyiz.

Hatalar ve Öğrenme Süreci

Yapılan hatalarla daha doğru ve etkili beceriler kazanmak insanlığın evrimi açısından son derece önemlidir. İlk modern insan olarak kabul edilen Homo Sapiens’in 300 bin yıl önce ortaya çıktığını düşünürsek, o zamandan beri insan hem fiziksel hem de bilişsel olarak birçok değişim yaşamıştır. Örneğin, geçmişte daha güçlü çene kaslarına sahipken, ateşin bulunması ile birlikte pişmiş ve yumuşak gıdaların tüketilmesi çene kaslarımızın küçülmesine neden olmuştur. Bu tür birçok fiziksel değişim örneği verilebilir. Hata Yönetimi Kuramı çerçevesinde, çalıda aslan varken olmadığını düşünen atalarımızın yok olduğunu, aslan yokken var diyenlerin ise yaşadığını hatırlatmakta fayda var. Bu, yapılan hataların insanlığın evrimine katkı sağladığını gösteriyor. Peki, biz finans piyasalarında bunu nasıl uygulayabiliriz?

Başarısızlıkla Yüzleşin

Psikolog Carol Dweck, iki farklı zihin yapısını tanımlar: sabit ve gelişim odaklı. Sabit zihniyete sahip kişiler, zekanın ve yeteneklerin sabit olduğunu düşünürler. Onlara göre, başarısızlıklar kişisel bir eksiklik olarak algılanır ve bu nedenle zorluklarla yüzleşmekten kaçınırlar. Diğer taraftan, gelişim odaklı zihniyete sahip kişiler, zekanın ve becerilerin çaba ve öğrenme ile geliştirilebileceğine inanırlar. Onlar için başarısızlık, hayatın doğal bir parçasıdır ve her insan hata yapabilir. Bu tür insanlar, hatalarla yüzleşmekten kaçınmak yerine, onları birer öğrenme fırsatı olarak değerlendirme eğilimindedirler.

Hayatınız boyunca yaptığınız hataları düşünün. İlk bisiklet sürüşünüzde düştüğünüzde vazgeçseydiniz, denizde yüzmeye çalışırken su yuttuğunuzda pes etseydiniz ya da ilk iş görüşmenizde red aldığınızda bir daha başvurmaktan korksaydınız, bugün nerede olurdunuz? Bu tür örnekleri çoğaltmak mümkün. Kendi deneyimlerimden de bildiğim gibi, her zaman zorluklar ve başlangıçlar mevcuttur. Benim için başlangıçlar her zaman zordu; bazen doğru mentorlar buldum, bazen de yolumu zorlaştıran kişilerle karşılaştım. Ancak her defasında denemeye devam ettim; çünkü zamanla işlerin benim için rutine bağlayacağına inandım.

Çabalamaya ve Öğrenmeye Devam Edin

Yatırım ve traderlık yolculuğumda da benzer süreçlerden geçtim. İlk başladığımda, benden önceki deneyimleri dinleyerek ve çok çalışarak ilerledim. Boş zamanlarımda grafik okumayı öğrendim, birçok eğitime katıldım ve öğrenebildiğim her şeyi anlamaya çalıştım. İlk ayımda, yaptığım 21 işlemin 19’u kârla sonuçlandı; ancak ardından tek bir hatalı pozisyonla tüm kazancımı kaybettim. O an bırakmayı düşündüm ama bunun bir yolculuk olduğunu ve kendime zaman tanımam gerektiğini hatırladım. Gelişimimi sürdürdüm; hatalarımdan ders çıkararak, neleri doğru neleri yanlış yaptığımı değerlendirdim. Tekrar aynı hataları yapmamak için bolca not aldım.

Birçok kişi başarısızlık sonrası pes etmeyi düşünebilir; bu da oldukça doğal bir tepkidir. Ancak, benim düşünceme göre, her zaman mükemmel bir işlem yapmanın mümkün olmayacağını unutmamalıyız. Bir işlemde kazandığınız paranın ardından, bir sonraki işlemde kaybetme ihtimaliniz her zaman mevcuttur. Burada asıl önemli olan, hatalarınızı nasıl değerlendirdiğinizdir. Finansal piyasalarda, kaybetmenin acımasız olduğunu, tek bir işlemle tüm paranızı kaybedebileceğinizi ve her zaman kurallarınıza bağlı kalmanız gerektiğini öğrendim.

Özetle, hata yapmak, para kaybetmek ve başarısızlık işin doğasında vardır. Bunlardan korkmak yerine, onlarla yüzleşip öğrenmeye ve çabalamaya devam etmeliyiz.