Çin ve Avrupa’nın Çıkaracağı Merkezi Dijital Paralar Doları Devirmek İçin Yeterli Olmayabilir

Kriptokoin – Merkezi dijital paralar dünyanın gündemi arasında yer alıyor. Çin ve Avrupa, dijital para çıkarma konusunda son derece sıcak yaklaşımlar sergiliyor. Ancak bu hamlelerin Amerika Birleşik Devletleri’ni çok da tehdit edeceği düşünülmüyor. Hedef, küresel para piyasasında ABD’ye hakim olmaksa, Yuan veya Euro’nun basit bir dijital versiyonu ABD dolarını kesinlikle dışlayamayacak.

Aylardır Pekin ve Brüksel’den gelen haberler, Merkez Bankası Dijital Para Birimi [CBDC] yarışındaki pozisyonlarını eski haline getirdi. Facebook, iç para politikalarını tehdit edebilecek fiat destekli özel kontrollü bir dijital para planlarını açıkladığından beri, Çin CBDC projesini hızlandırırken Avrupa bir CBDC geliştirmeye başladı.

Gündemin Sıcak Konusu

O zamandan beri, egemen kripto para yani merkez bankasıodaklı kripto para her yerde makroekonomistler için sıcak bir konu halinegeldi. Finansal Paralar için bir OP-ED’de belki de dünyanın en önemlimakroekonomisti olan Uluslararası Para Fonu’ndan Gita Gopinath, hem Çin’in hemde Avrupa’nın ABD doları ile rekabet etmek için daha fazlasını yapmak zorundakalacağını söyledi. Bu ‘ekstra adım’ teknoloji ilerlemelerinde değil, “eski modagelişime” başvurmada olacak.

Uluslararası Para Fonu [IMF] Baş Ekonomisti, İngiltere Merkez Bankası [BOE] Başkanı Mark Carney tarafından yapılan açıklamalara değiniyordu. 2019’da Carney, “sentetik hegemonik para biriminin” doları bozabileceğini söylemişti. Bu ifade, dijital Euro’nun gelişmesiyle çakıştı.

Gopinath, ödeme teknolojisi gelişirken, aynı parahareketlerinin çok daha ileri olduğunu söylemekte ve şöyle demekte:

“Ödeme teknolojisindeki gelişmeler, nakitten dijitalödemelere geçme maliyetini düşürmüş olabilir, ancak para birimleri arasındahareket etme maliyetini azaltmak için çok fazla şey yaptıklarına dair çok azkanıt var. Bu maliyetler çok da somut değil ”

Dengeli Sistem

Euro ve Yuan’ın dijitalversiyonlarından gelen rekabet “dengeli bir sistem” ile sonuçlanacak olsa da,bu yeterli olmayacak. Ona göre, Avrupa’nın “mimarisini vedayanıklılığını” iyileştirmesi gerekirken, Çin’in piyasaları yeterinceliberalleşmemiş ve yerel kurumları hala zayıf durumda.

ABD, hala eski moda iki performans noktasına – kurumlara vedüzenlemelere – hazır olduğunu iddia ediyor. ABD’nin gücü ABD Doları’na ivmekazandırıyor. Euro ya da Yuan’ın dijital dağıtım kanalları yoluyla arzındasadece bir artış doların üstesinden gelemez. Onun sözleriyle devam edecekolursak;

“Doların durumu, ABD’nin sağladığı hukukun üstünlüğü vegüvenilir yatırımcı koruması tarafından destekleniyor. Sadece alternatif birpara biriminin arzını yükseltmek, bu hususları aşmak için yeterli olmayacak.”

Hem mikro hem de makro düzeyde, para biriminin değişim maliyetleri likidite, istikrar ve konvertibiliteye ve ayrıca ihraç eden ülkenin teknolojik üstünlüğüne dayanacak. Son husus olarak, gizlilik ve Euro ve Yuan’ın merkezi dijital paralar versiyonlarıyla daha önce dile getirilen güvenlik endişeleri de söz konusu. Konuyla ilgili olarak IMF’den Merkez Bankası Dijital Para Birimi Raporu isimli makalemize de bakabilirsiniz.