Bitcoin vs. XRP: İki kripto paranın temel farkları

Son piyasa hareketlerine nazaran en fazla konuşulan kripto paralar ortasında Bitcoin ve Ripple geliyor. Bitcoin’in 2023 rekorunu kırdıktan sonra 30 bin dolar altı düzeyine çekilmesi ve Ripple’ın SEC zaferi bunun sebeplerinden. Pekala bu iki kripto para ortasındaki temel farklar ne? Bu yazımızda Bitcoin ile Ripple ortasındaki kimi farklara göz atacağız… 👇🏻

Bitcoin (BTC), 2008 yılında yayımlanan bir whitepaper’ın akabinde ortaya çıkmış ve paraya yeni bir anlayış getirmiş bir kripto para ünitesi. Kriptocoin teknolojisinin hayata geçirildiği Bitcoin, internette kendine kullanım durumları buldu ve nihayetinde de sonları olmayan bir pazar alanı yarattı. Bitcoin altyapısı dünyanın dört bir yanında bulunan bağımsız node operatörleri ve madenciler tarafından yürütülüyor.

Merkeziyetsizleşmiş finans (DeFi)

Bitcoin’in, gücü halka geri verme gerekçesiyle merkezsizleştirilmiş finans (DeFi) fikrine öncülük ederken, bir yandan da her gün klasik finans sisteminin bir adım daha önüne geçmek üzere bir mecburiliği bulunuyor. Bu da daha süratli, daha inançlı, nicelik olarak hudutlu lakin coğrafik olarak sınırsız olması manasına geliyor.

Birçok girişimcinin bu riski göze alması, “kriptonun kralı” olmak için çok sayıda alt kripto sistemin doğmasıyla ve Bitcoin’le rekabete girmesiyle sonuçlandı. İşte bu noktada kıssaya Ripple’ın geliştirdiği XRP isimli altcoin dahil oluyor. XRP, Bitcoin’den ilhamla geliştirilen bir kripto para ama onun bilakis klâsik finans sistemini geliştirmeye odaklanıyor.

Ripple ağı, hudut ötesi ödemelerin gerçekleşmesi için XRP ile güçlendirilmekte. Şirket bunu, ülkelerin hukuk kurallarına uygun ödeme koridorları kurmak için banka üzere finansal kuruluşlarla işbirliği yaparak gerçekleştiriyor. Ve Bitcoin’le XRP’nin asıl farkları da bu noktadan sonra ortaya çıkıyor…

XRP ile Bitcoin’in en temel farklarından biri arz ölçüsü.

İdeolojik ve sistemsel ayrımlar

Bitcoin’in mucidi (ya da mucitleri), kimlikleri hakkında türlü ipuçları bulunsa da bugüne kadar anonim kalmayı başardılar. Mucit olarak Satoshi Nakamoto mahlasını kullanan biri duyuruldu. Bu anonim kalma isteğinin arkasında yatan ise, merkezsizleştirilmiş eşten eşe finans sistemi kurulmasının denetim edilme emeli gütmemesiydi. Bitcoin, kurulmadan evvel de kurulduktan sonra da bir şirket formuna sahip olmamasına karşın, ana akım olma yolunda bütün mevzuat incelemelerinden geçmeyi başardı.

XRP Ledger (XRPL) ise, 2011’de Bitcoin’in daha güzel bir versiyonunun oluşturulması talebi üzerine mühendisler David Schwartz, Jed McCaleb ve Arthur Britto tarafından kuruldu. Bitcoin gibisi lakin madenciliğe dayanmayan bir sistem yaratmak maksadıyla yola çıkan takıma sonra Chris Larsen de dahil oldu. O günden bu yana da dünya çapında para transferi yapmak isteyen klâsik kuruluşların “kurtarıcı kripto parası” oldu.

Öte yandan, Bitcoin vakitle bedel kazanabilen gerçek bir varlığın, hudutlu bir yapıya sahip olması gerektiği mantığıyla kuruldu. O nedenle arzı da 21 milyonla sonlandırıldı. Lakin protokolde değişiklik yaparak, Bitcoin çıkarmaya devam etmek mümkün. Bitcoin’in ekosistemi de madencilerin kabul ettikleri süreçlere ve pazara yeni token’lar çıkararak ödül kazandığı bir yapının üzerine heyeti.

Bitcoin, madencilik sistemi üzerine kuruluyke, XRP’de bu türlü bir yol bulunmuyor. Fotoğraf: Wikimedia Commons

XRP ise madenciliğin olmadığı ve arzın 100 milyar olarak belirlendiği bir sisteme sahip. Bunun 80 milyarı kurucular tarafından Ripple’a ikram edildi. XRP’nin sirkülasyonu ise kullanım durumuna bağlı. Kullanımda olmayan token’lar daha sonra tekrar sirkülasyona girecek halde emanet bir hesaba taşınıyor. Bu yapı, XRP’nin daha süratli ve daha ucuz bir oranda, daha fazla süreç yapmasına imkan tanıyor.

Haber yazıldığı sırada Bitcoin’in dolanımdaki arzı 19 milyon 329 bin 668 ve XRP’nin dolanımdaki arzı 51 milyar 402 milyon 267 bin 34 idi.

İşlem suratı farkları

Bitcoin’de teknolojinin başarısı, büyük ölçüde madencilerin yüzde 51’ine itimada dayalı. Bu yüzde 51’lik kısım, çerçevedeki berbat oyunculardan üstün gelerek, süreçleri yasallaştırır. XRP’de ise madenciler olmadığından öbür bir sistem işliyor. XRP’de, süreçleri onaylamak için belirlenen sunucular olarak vazife yapan doğrulayıcılar mevcut.

Bitcoin’deki proof-of-work (PoW) sistemi süreç suratının yavaşlamasına neden olurken (madencilerin yüzde 51’inin âlâ niyetine gerek olduğundan), XRP’deki konsensüs oluşturulan kayıt defteri sistemi sayesinde süreç suratı 3-5 saniye sürüyor. Bitcoin’de süreç suratı 500 saniyeyi bulabiliyor. Bu fark ayrıyeten, XRP’nin saniyede bin 500, Bitcoin’in ise 3 süreç gerçekleştirmesiyle neticeleniyor.

Ancak bir de madenciliğin güç tüketimi boyutu var. Bitcoin’de madencilikten dolayı güç tüketimi yüksek.

Bitcoin’in mucidi ya da mucitleri anonim kalmayı tercih ediyor ancak XRP’nin mühendislerinin kimler olduğunu biliyoruz. Fotoğraf: Wikimedia Commons

Zamanla birçok Bitcoin milyarderi çıkması, girişimcilerin ve klâsik yatırımcıların ilgisinin bu kripto paraya kaymasına neden oldu. Her ne kadar Bitcoin’in whitepaper’ında bu türlü bir vaat sunulmasa da Bitcoin en karlı tasarruf araçlarından birine dönüştü.

Ripple’ın global ölçekte klâsik bankacılık devleriyle ağır işbirlikleri sayesinde XRP de hudut ötesi para transferine öncülük ediyor. İkisi de popülaritelerinden dolayı tüm kıymetli kripto borsalarında süreç görebiliyor ve pek çok kripto cüzdan tarafından destekleniyor.

Kaynaklar: Cointelegraph, Kriptokoin