BTC Piyasası

Bitcoin hakkında neredeyse her gün yeni bir efsane ve haber çıkarken, dünyanın birinci kripto para ünitesi hakkında insanların inandıkları en büyük efsanelerin ve yanlış kanıların kimilerini incelemenin, bunların bir desteği olup olmadığını görmenin ve yanlışları düzeltmenin uygun olacağını düşündük.

Örneğin Bitcoin’in pahasının “bir desteği olmadığını” yahut Bitcoin’in gerçek hayatta kullanılabilmek için fazla dalgalı olduğunu düşünüyorsanız bu kılavuz tam size göre!

Bitcoin Efsaneleri

1. Bitcoin Bir Balon

Bazı insanların büyük getiriler için spekülatif bir yatırım olarak Bitcoin satın aldığı gerçek olsa da bu durum, Bitcoin’in kendisinin balon olduğu manasına gelmez. Balonlar, piyasa kıymetinde sürdürülemez yükselişlerle nitelenen ekonomik döngülerdir. Bu balonlar, yatırımcılar tarafından fiyatların varlığın temel kıymetinden çok daha yüksek olduğunun fark edilmesiyle kesin olarak patlar. Bitcoin efsane anlatılarında ortada sırada makûs şöhretli eski bir spekülatif balonla karşılaştırılır: 17. yüzyılda Hollanda’da görülen “lale çılgınlığı”. 1637’de spekülatörler, kimi lale çeşitlerinin fiyatlarının 26 kat artmasına neden oldu. Balon altı ay sürdü, çöküş yaşadı ve fiyatlar asla tekrar bu düzeylere çıkmadı.

İşin aslına baktığımızda ise Bitcoin 12 yılı aşan bir mühlet boyunca birçok fiyat döngüsünden geçti ve her seferinde yeni rekorlar kırmak üzere toparlanmayı bildi. Tüm yeni teknolojilerde olduğu üzere yükseliş ve düşüş döngüleri beklenir bir şeydir. Örneğin Amazon payı, doksanlardaki dot.com periyodunun sonunda 100 dolar civarından, ani bir düşüşle 5 dolara kadar indi, fakat takip eden on yıllarda dünyadaki en pahalı şirketlerden biri haline geldi.

Bazı önde gelen Bitcoin yatırımcıları, Bitcoin dalgalanmalarının genç piyasalara mahsus bir model sergilediğine inanıyor. Onlara nazaran Bitcoin, gelecekte belli bir noktada izafi bir istikrar yakalayana dek daha uzun bir mühlet istikrarlı seyredip daha küçük dalgalanmalar yaşayacak ve ortada bir artıp düşecektir. Lakin bunun gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini elbette ki sırf vakit gösterecek.

2. Bitcoin’in Gerçek Hayatta Bir Kullanımı Yok

Bitcoin’e eleştirel yaklaşanlar, onun gerçek dünyada kullanışlı olmadığını, bir kullanıma sahip olsa bile bunun çoğunlukla gayrimeşru aktiviteler için kullanışlı olduğunu sav ediyorlar. Halbuki her iki tabir de yanlıştır. Bitcoin, ortada bir banka yahut ödeme işleyicisi olmaksızın dünyadaki rastgele birine ödeme yapma aracı olarak uzun bir geçmişe sahiptir. Ayrıyeten değerli kurumsal yatırımcılar tarafından giderek artan ölçüde altın üzere enflasyona karşı müdafaa sağlayan bir varlık olarak da kullanılmaktadır.

Efsanenin bilakis son yıllarda Bitcoin, altın üzere enflasyona dirençli bir kıymet deposu olarak giderek artan ölçüde tanınan hale geldi. O denli ki BTC, “dijital altın” olarak isimlendirilir oldu. Sayıları giderek artan aşikâr başlı fonlar ve halka açık şirketler (Tesla, Square, MicroStrategy), varlıklarını daha düzgün direktörün bir aracı olarak milyonlarca hatta milyarlarca dolar kıymetinde Bitcoin satın aldı.

Tıpkı altın üzere Bitcoin de az bulunur bir varlıktır (Asla 21 milyondan fazla Bitcoin olmayacaktır). Altın elbette ağır ve hantaldır, üstelik taşıması ve depolaması zahmetlidir. Bitcoin ise buna karşılık bir e-posta gönderircesine kolay bir biçimde dijital olarak gönderilebilir.

Bitcoin birinci yıllarında karanlık ağda bir ödeme aracı olarak kullanılmasıyla olumsuz bir ilgiyle karşılaştı. Ancak birinci karanlık ağ piyasası kapandıktan sadece birkaç gün sonra Bitcoin fiyatları yükseldi ve bunun akabinde yükselmeye devam etti.

Paranın öteki biçimlerinde olduğu üzere, Bitcoin’in bir kısmı da berbata kullanılacaktır. Fakat ABD dolarıyla karşılaştırıldığında Bitcoin’in gayrimeşru kullanımı devede kulaktır. Yakınlarda yayınlanan bir rapora nazaran, 2019’da Bitcoin süreç hacminin yüzde 2,1’lik bir kısmı hata örgütleriyle bağlıydı.

Üstelik tüm Bitcoin süreçleri açık bir blokzinciri üzerinde gerçekleştiği için, yetkililerin gayrimeşru aktifliği izlemesi klâsik finansal sisteme nazaran çoklukla daha kolaydır.

3. Bitcoin Gerçek Bir Bedele Sahip Değil

Bitcoin’in altın üzere fizikî bir varlık tarafından desteklenmiyor olduğu doğrudur. Fakat birebiri ABD doları ve neredeyse öteki tüm prestiji para üniteleri için de geçerlidir. Bitcoin’in tükenebilir olması özelliği, direkt kodlarına yazılmıştır. Bu özelliği onu enflasyona karşı dirençli kılar. Prestiji para ünitelerinde ise büyük ölçülerde para basıldığında enflasyon ortaya çıkar ve var olan arzın pahasını azaltır.

Piyasada yalnızca 21 milyon BTC olacaktır. Bu kıtlık, Bitcoin’in bedelinin arkasındaki büyük bir güçtür.

Arzın hudutlu olmasının yanı sıra, madencilikle çıkarılan yeni Bitcoin ölçüsü da varsayım edilebilir bir formda vakitle azalmaktadır. Dört yılda bir, “yarılanma” denen bir süreç sonunda ağdaki madencilere ödenen blok mükafatları yarıya düşer.

Bu, arzın ebediyen azalmasını sağlamaya yardımcı olur. Bu süreç, iktisadın temel kıtlık prensibi uyarınca, Bitcoin fiyatının uzun vadede genel olarak üst taraflı bir eğilim göstermesini sağlamıştır.

Bitcoin’in kıymeti, ağdaki bilgisayarların madencilik denilen bir süreç aracılığıyla katkıda bulunduğu çalışmadan da kaynaklanmaktadır. Dünyanın dört bir yanındaki güçlü bilgisayarlar, her bir süreci doğrulama ve itimat altına alma işi için büyük ölçüde işlemci gücü sağlar (bunun karşılığında da yeni Bitcoin ile ödüllendirilirler).

4. Öbür Bir Rakibi Bitcoin’in Yerini Kesinlikle Alacak

Bitcoin sahiden muvaffakiyet yakalayan birinci dijital paradır. Yeni kripto para üniteleri uzun müddettir yeni özellikler yahut başka avantajlar yoluyla Bitcoin’i geride bırakmayı vadetmiş olsa da hiçbiri bu maksada yaklaşamamıştır.

Geçtiğimiz on yılda binlerce rakip kripto para ünitesi ortaya çıkmış olsa da Bitcoin büyük bir farkla piyasa bedeli bakımından daima en pahalı kripto para ünitesi olmuştur.

Ayrıca kripto piyasasının yüzde 60’ını tek başına oluşturan en tanınan kripto paradır. Bitcoin’in “ilk hamle” avantajı ve merkeziyetsiz, açık bir para ünitesi misyonunun saflığı bunun nedenleri ortasındadır. Bu, rakiplerin piyasaya girmesinin beğenilen karşılanmadığı manasına gelmez. Bitcoin merkezi bir otoritenin yerine madencilerden ve düğümlerden oluşan global bir topluluk tarafından işletilir.

Örneğin Bitcoin’in temelini oluşturan mimarinin yeni fonksiyonlar, özellikler eklenmek yahut yeni keşfedilen bir yanlışa karşı korunmak üzere değiştirilmesi gerekirse topluluk, ağı yükseltmek için bir fork başlatabilir.

Yükseltmenin kabul edilmesi için topluluğun yüzde 51’lik çoğunluğunun değişimi desteklemesi gerekir. Bu özellik, Bitcoin’in şartlara gerektirdiği halde ahenk sağlamasına ve dönüşmesine imkan sağlar. 2017’de yapılan Bitcoin’in Segregated Witness (“SegWit” olarak kısaltılır, “Ayrılmış Tanık” manasına gelir) yükseltmesi buna bir örnektir.

Yazılım açık kaynaklı olduğu için, toplulukla fikir birliği sağlayamayan geliştiriciler, Bitcoin blok zincirinin bir hard-fork’unu bile oluşturabilir ve büsbütün yeni bir kripto para ünitesi yaratabilir. Örneğin Bitcoin Cash bu halde ortaya çıktı. Lakin şimdiye kadar hiçbir Bitcoin kopyası, orijinalinin yerini almanın yanına bile yaklaşamadı.

Elbette kripto dünyasında büyük yenilikler gerçekleşiyor. Bu yüzden daha büyük bir rakibin ortaya çıkması akla yatkın bir ihtimaldir. Lakin mevcut şartlar göz önüne alındığında birden fazla uzman, Bitcoin’in yakın vakitte yerini diğer bir kripto paraya bırakmasının mümkün olduğunu düşünmüyor.

5. Bitcoin’e Yatırım Yapmak Bir Kumar

Bitcoin’in son on yılda kayda kıymet fiyat dalgalanmaları yaşadığı yadsınamaz olsa da bu, genç ve gelişen bir piyasa için beklenen bir durumdur. Bitcoin, 2010’daki birinci blokundan bu yana istikrarlı bir halde uzun vadeli paha kazandı. BTC olgunlaşmaya devam ettikçe dünyanın dört bir yanındaki ülkelerde bulunan sağlam düzenleyici yapı, bir kurumsal yatırım dalgasını çekmeye yardımcı oldu. (Tesla, risk fonları gibi)

Bir Bitcoin efsane için yatırımcısının, elinde tuttuğu varlığın bedelinin artacağına inanması için temel bir münasebet vardır. Bir kumarhanede ise zarların kasa lehine hileli olduğunu bilirsiniz. Elbette gelecekteki performansına yahut bu sonuçların devam edeceğine ait bir garanti yoktur fakat Bitcoin’in son on yıldaki uzun vadeli eğilim çizgisi üst taraflı olmuştur.

Dalgalanmanın tesirini azaltmak için kullanılan tanınan yatırım stratejilerinden biri ortalama dolar maliyeti stratejisidir. Bu stratejide piyasanın ne yaptığına bakmaksızın her hafta yahut her ay sabit bir ölçü yatırım yaparsınız. Olumlu bir eğilim çizgisinin hakim olduğu ortamda bu strateji, dalgalanma ne durumda olursa olsun ekseriyetle müspet getiriyle sonuçlanır.

Bitcoin dalgalanması yavaşlama eğilimi gösteriyor üzere. Geçenlerde yapılan bir Bloomberg tahlili, Bitcoin’in yakın periyottaki boğa koşusunu 2017’deki yükseliş devriyle karşılaştırdı ve dalgalanmanın bu sefer kıymetli ölçüde daha düşük olduğunu buldu. Neden mi? Kurumsal iştirakçilerin yükselişi ve kripto paraların “ana akım hâline gelmesi”, eğilim üzerinde istikrar sağlayıcı bir tesire sahiptir.

Bitcoin yahut rastgele öbür bir kripto para ünitesinin yatırım portföyünüzde yer alıp almaması şahsî şartlarınıza, risk toleransınıza ve yatırımın vaktine bağlıdır. Bitcoin, geçtiğimiz on yılda istikrarlı bir halde üst taraflı bir eğilim göstermiş olsa da azımsanmayacak aşağı istikametli döngülerden de geçti. Yatırımcılar dalgalı piyasalara girerken dikkatli olmalıdır (ve büyük çaplı yatırımlar yapmadan evvel bir finans danışmanı ile birlikte çalışmayı düşünmelidir).

6. Bitcoin İnançlı Değildir

Bitcoin ağı asla hacklenmemiştir. Açık kaynaklı kodu, sayısız güvenlik uzmanı ve bilgisayar bilimcisi tarafından dikkatle incelenmiştir. Bitcoin birebir vakitte ikili harcama problemini çözerek “güvene dayalı olmayan” eşler ortası para ünitelerini gerçek kılan birinci dijital paradır. Dahası tüm Bitcoin süreçleri geri alınamaz bir nitelik taşır.

Bitcoin’in güvenliğine ait birçok yanlış niyet, ağın kendisine değil, Bitcoin’i kullanan üçüncü taraf işletme ve hizmetlerine yapılan hücumlardan kaynaklanıyor. Kusurlu güvenlik prosedürlerine sahip erken devir Bitcoin şirketlerinin çok gündeme getirilen hacklenme olayları (Japonya merkezli erken devir borsası Mt. Gox’u gaye alan hacklenme olayı gibi) ve ortada sırada gerçekleşen bilgi ihlalleri (cüzdan sağlayıcısı Ledger’ın kullanıcılarını etkileyen bilgi ihlali gibi), birtakım kullanıcıların başında Bitcoin’in güvenliğine ait soru işaretleri oluşturdu.

BTC’nin merkez protokolü, 2009’da ortaya çıkışından bu yana yüzde 99,9 çalışma mühleti ile inançlı bir biçimde faaliyet göstermektedir.

Çok büyük ölçüdeki bilgi süreç gücü, ağın güvenliğini sağlar. Üstelik ağa güç veren madenciler 100 ülkede bulunan düğümlerle dünyanın dört bir yanına dağılmıştır. Diğer bir deyişle yanlışın oluşacağı tek bir nokta yoktur.

Bitcoin Etrafa Zararlıdır

Bitcoin madenciliği gücü ağır bir süreçtir. Ancak çevresel tesirinin belirlenmesi zordur. Öncelikle dijital iktisadın tüm istikametleri güç gerektirir. Global bankacılık sisteminin tamamını düşünüp hem banka süreçlerinin gerçekleştirilmesi hem de ofis binaları, ATM’ler, mahallî şubeler ve başka pek çok şey için gerekli olan enerjiyi gözünüzün önüne getirdiğinizde durum anlaşılır olacaktır.

New York merkezli bir fon olan Ark Investment Management’ın yakınlarda gerçekleştirdiği bir araştırma, şu sonuca vardı:

“Bitcoin, global ölçekteki klasik bankacılık ve altın madenciliğinden çok daha verimlidir.”

Bitcoin madenciliğinin kıymetli bir kısmının gücü, yenilenebilir güç kaynaklarından (rüzgar, su ve güneş dahil) sağlanır. Cambridge Bitcoin Elektrik Tüketimi Endeksine nazaran gerçek sayı, yüzde 20 ile yüzde 70 üzeri ortasında dağılım gösterir.

Cambridgeli araştırmacılar ise şu sonuca vardı:

“Bitcoin’in çevresel ayak izi en düzgün ihtimalle değersiz bir seviyede kalmaktadır.”

Bitcoin madenciliğinin tabiatında olan ekonomik teşviklerin, sürdürülebilir güç konusundaki yeniliklerin desteklenmesine yardımcı olduğu savında bulunmak da mümkündür. Çünkü madenciler, yenilenebilir gücün süratle en ucuz seçenek haline geldiği bir dünyada, elektrik maliyetlerini daima düşürerek karlarını artırma peşindedir.