13 Mart 2025 tarihinde Türkiye Resmi Gazete’sinde yayımlanan “Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ (III-35/B.1)”, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından kripto para piyasasına yönelik önemli bir düzenleme olarak öne çıkıyor. Bu tebliğ, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş aşamasından, faaliyet süreçlerine, denetim mekanizmalarından durdurulmalarına kadar birçok kritik unsuru kapsamaktadır. İşte tebliğin ayrıntıları…
1. Kripto Platformlarına Kuruluş ve İzin Zorunluluğu
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıların, anonim şirket olarak kurulması zorunlu hale gelmiştir; ayrıca payların nama yazılı ve nakit karşılığı çıkarılması gerekmektedir.
- Kuruluş sermayesi, SPK tarafından belirlenen asgari tutarın altında olamaz ve bu sermaye tamamının nakden ödenmesi şarttır.
- Kurucuların ve ortakların iflas etmemiş, yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymemiş olmaları ve gerekli mali güce sahip olmaları şartı aranmaktadır.
- Faaliyet izni alınmadan hizmet sunulması mümkün değildir; izin süreci, SPK tarafından belirlenen şartların yerine getirilmesiyle tamamlanacaktır.
2. Müşteri Hakları ve Şeffaflık Ön Planda
- Kripto platformları, müşterileriyle işlem yapmadan önce çerçeve sözleşme imzalamak ve kripto varlıkların risklerini içeren bir risk bildirim formu sunmak zorundadır.
- Müşterilere, işlem ücretleri, saklama detayları ve riskler hakkında açık ve anlaşılır bilgi verilmesi gerekmektedir.
- Her bir müşteri için benzersiz bir müşteri numarası tahsis edilecek ve tüm işlemler Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) sicil numarası ile eşleştirilecektir.
3. Saklama ve Güvenlik Standartları
- Platformlar, müşterilere ait kripto varlıkların güvenli bir şekilde saklanması için SPK tarafından yetkilendirilmiş saklama kuruluşlarıyla sözleşme imzalamakla yükümlüdür.
- Kripto varlıkların saklanmasında sıcak ve soğuk cüzdan ayrımı yapılmakta olup, güvenlik amacıyla soğuk cüzdanların internetten izole edilmesi gerekmektedir.
- Siber güvenlik ve bilgi sistemleri altyapısının, TÜBİTAK kriterlerine uygun olması ve yıllık bağımsız denetimden geçmesi zorunludur.
4. Yasaklar ve Sınırlamalar
- Kripto hizmet sağlayıcıların mevduat toplama, döviz alım-satımı veya taahhüt edilen getiri vaat etme gibi işlemleri yapması yasaktır.
- Müşteri varlıkları üzerinde izinsiz tasarrufta bulunmak kesinlikle yasaklanmış; platformlar, müşteri talimatı olmadan işlem gerçekleştiremeyecektir.
- Öz sermayenin binde beşini aşan bağışlar yapılamayacaktır.
5. Denetim ve Yaptırımlar
- Kripto hizmet sağlayıcıları, yılda en az bir kez bilgi sistemleri bağımsız denetiminden geçecek ve bu raporları SPK’ya sunmakla yükümlüdür.
- SPK, hukuka aykırı faaliyet tespit ettiğinde, faaliyetleri durdurma, izin iptali veya yöneticileri görevden alma yetkisine sahiptir.
- Mali durumun bozulması halinde, 3 ay içinde düzeltme talep edilecek; aksi takdirde faaliyetler durdurulabilecektir.
6. Mevcut Platformlara Uyum Süresi
- Tebliğ öncesinde faaliyet gösteren platformlar, 30 Haziran 2025 tarihine kadar faaliyet iznine başvurmak zorundadır. Bu tarihe kadar başvuru yapmayan platformlar tasfiye edilecektir.
- Saklama kuruluşuyla entegrasyon için son tarih 31 Aralık 2025’dir; bu süreye uyum sağlayamayanların başvuruları geçersiz sayılacaktır.
- Mevcut çerçeve sözleşmelerin, tebliğe uygun hale getirilmesi için de 31 Aralık 2025 tarihine kadar süre tanınmıştır.
7. Kripto Varlık Tanımı ve Kapsam
- Tebliğ, kripto varlıkları “dağıtık defter teknolojisi veya benzeri bir teknoloji kullanılarak elektronik olarak oluşturulan ve saklanan, değer veya hak ifade eden gayri maddi varlıklar” olarak tanımlamıştır.
- Kripto hizmet sağlayıcıları, alım-satım platformları ve saklama kuruluşlarını kapsamaktadır; bankalar ise saklama hizmetinde bazı istisnalarla düzenlemeye tabi olacaktır.
Btcpiyasasi.com olarak, Türkiye’nin yakın tarihli kripto para düzenlemesi üzerine yapılan tartışmaların sektörde önemli bir etki yarattığını belirtmekte fayda var.