ETF Nedir ? Nasıl Çalışır ?

ETF Nedir ? Nasıl Çalışır ?

Kripto dünyası 2021 yılıyla beraber yeni bir kavramla tanıştı. Aslında daha önceleri de bir geçmişi olan kavram yeniden kripto varlıklarıyla gündeme gelmiş oldu. Konumuz Bitcoin ile özdeşleşen ETF işlemleri. Peki ETF nedir? Nasıl çalışır? ETF nasıl alınır? Gibi sorulara cevap vereceğiz.

2021 yılında kripto dünyası pek çok açıdan ilkleri yaşadı. İlk defa Bitcoin tarihte 50K seviyesini geçti. Bir ülke resmi olarak Bitcoin’i tanıdı. İlk defa Amerika’da New York borsasında Bitcoin ETF listelendi. 

Kripto para birimlerinin çılgınca alım ve satımı durdurulamaz durumda. Yatırımcılar 2021 senesiyle birlikte daha çok ilgi gösterdi. Bu ilginin 2022 yılında da devam etmesi bekleniyor. Hem ülkemizde hem dünya genelinde yeni bir patlamanın yaşanacağı düşünülüyor. İnsanlar yeni yatırım aracı olarak dijital varlıkları görüyor. Aynı zaman teknolojiye ayak uydurmak isteyenler için iyi bir seçenek olarak duruyor.

Bireysel yatırımcı kadar kurumsal şirketlerinde odağı kripto varlıklar. 2020 yılından itibaren kurumsal yatırımcıların daha da çoğaldığı söyleyebiliriz. Oyuna dahil olan kurumsal şirket sayısı 2022 yılında devam edecek gibi. Amerikalı, Asyalı şirketlerin fazlalığı dikkat çekiyor. Bunun yanında ETF işlemlerinin başlamasıyla daha çok yatırımcının da varlık satın alması kolaylaştırıldı. Kısacası Bitcoin ve türevlerinin kullanımı gitgide artıyor.

ETF Nedir?

Exchange Traded Fund olarak açılımı olan ETF, İngilizce kökenli bir kelimedir. Küresel piyasalarda sıklıkla kullanılan bir terimdir. Son zamanlarda kripto dünyasına girişiyle daha çok kullanılmaya başlanmıştır. Türkçe karşılığı ise, “Borsa Yatırım Fonu”dur. Geleneksel borsalarda işlem gören fon çeşididir.

Genellikle bir varlığın (altın gibi) veya varlık sepetinin (S&P 500 gibi) fiyatını takip ederler. Bu da yatırımcıların tüm varlık sınıfına erişim sağlayarak portföylerini çeşitlendirmelerini kolaylaştırır. Adından da anlaşılacağı gibi, borsalarda işlem görürler ve geleneksel bir aracılık hesabı aracılığıyla hisse senedi gibi alınıp satılabilirler. 

Bir kripto para ETF’i tamamen dijital bir varlık fonu şeklinde oluşur. Çoğu ETF bir dizini ya da bir varlık sepetini takip eder. Bir kripto para birimi ETF bir veya daha fazla dijital token fiyatını izler Yatırımcı satışlarına veya alımlarına bağlı olarak, kripto para birimi ETF’lerinin hisse fiyatı günlük olarak dalgalanır. Bunu hisse senetleri gibi düşünebiliriz, gülük işlem görür.

ETF Nasıl Çalışır?

Borsa yatırım fonu farklı iki temel üzerine çalışır. Öncelikle bir bireysel hisse senedi gibi hareket ettiğini söyleyelim. ETF’ler Nasdaq, Şanghay ve New York Menkul Kıymetler Borsası gibi yerlerde listelenir. Şimdi borsa yatırım fonu için iki çalışma prensibine bakalım. Bu prensipler kripto varlıklar için geçerlidir. 

İlk tür, fiziksel kripto para birimleri tarafından desteklenmektedir. Fonu yöneten yatırım firması kripto para alımları yapar. Paraların mülkiyeti hisse olarak temsil edilir. ETF’de hisse satın alırken, yatırımcılar dolaylı olarak kripto para birimlerine sahip olacaklardır. Böylece müşteriler, beraberindeki masraf ve onlara doğrudan sahip olma riski olmaksızın kripto para birimlerine maruz kalabilirler. 

İkinci tür, vadeli işlem sözleşmeleri ve kripto para borsasında işlem gören ürünler (ETP’ler) gibi kripto para türevlerini izleyen sentetik bir türevdir. Örneğin, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’na (SEC) önerilen birçok ETF, Chicago Ticaret Borsası’nda (CME) işlem gören Bitcoin vadeli işlem sözleşmelerinin fiyatlarını takip eder.

ETF Neden Önemlidir?

Borsa yatırım fonları aslında oldukça popüler bir kullanım alanına sahip. Geleneksel piyasalarda fazlasıyla biliniyor. Ancak kripto dünyasına yeni giriş yapmasından ötürü önemi daha çok anlaşıldı. 

2020’de, dünya çapında 7.74 trilyon dolarlık bir işlem hacmine sahip. On yılda neredeyse altı kat daha fazla olan ETF’lere yatırıldı. Düşük ücretli endeks yatırımına olan ilgi patlaması sayesinde, ETF’ler tamamen yeni bir finans şirketi kategorisi oluşturdu. 

ETF’leri bir hisse senedinin ve yatırım fonunun ortağı olarak düşünebiliriz. Yatırım fonları neredeyse 100 yıldır ortalıkta dolaşıyor. ETF’ler ABD’de ancak 1993’te, State Street Capitol’de başladı ve halen işlem görmeye devam ediyor. Daha sonrasında ise S&P 500 yansıtmalı ETF’sini piyasaya sürmesiyle ortaya çıktı. Yönetim altında 350 milyar dolarla, var olan en büyük ETF olmaya devam ediyor.

İlk Bitcoin ETF kim tarafında ve ne zaman ortaya çıktı?

Kripto dünyasında ilk ETF girişimi 2014 yılında gerçekleşti. 2013 yılının başlarında, Gemini kripto para borsasının kurucuları olan Winklevoss ikizleri, bir Bitcoin ETF başlatmaya çalıştı. Ancak o dönemde henüz Bitcoin ve türevlerinin bilinmemesinden dolayı başarısız oldular. Zamanlar daha niceleri başvuru yaparak Bitcoin ETF onayı bekledi. Ancak tüm bunlar şartların oluşamamasından dolayı kabul edilmedi.

Tarihler 2021 yılının Ekim ayını gösterdiğinde kripto dünyasında bir ilk yaşandı. ProShares Bitcoin Strategy ETF, 19 Ekim’de BITO sembolü altında lansmanı yaparak başlattı. SEC bundan önce Bitcoin ETF’lerini onaylamakta tereddüt etmişti. Ancak geçtiğimiz sene ilk ETF onayı geldi. Bu olay Bitcoin tarihine altın harflerle geçti. Hatta ilk gün BITO, New York borsasında listelenmesiyle birlikte 1 milyar doları geçen işlem hacmine kavuştu.

ProShares’in Bitcoin ETF’inden ilham ve cesaret alan pek çok şirket ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun kapısını çaldı. İkinci ETF’i ise Valkyrie firması aldı. Şirket Nasdaq borsasında Bitcoin’i vadeli işlemlere koydu. 

2022 yılında yeni ETF’lerin gelmesi beklenebilir. Artık kripto dünyası için borsa yatırım fonu hakkında konuşabiliriz. SEC Başkanı Gary Gensler, Bitcoin’in vadeli işlemler fonunu daha çok önemsemesi gelişen süreci gözler önüne serdi.